ประวัติยาเบญจกูล
เบญจกูล หรือ พิกัดเบญจกูล เป็นพิกัดยาที่ใช้กันมากในตำรับยาไทย เพราะว่าใช้ประจำในธาตุทั้ง 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ ในร่างกายของคนเรา ทั้งยังใช้แก้ในกองฤดู กองสมุฏฐานต่างๆอีกด้วย
พระอาจารย์ท่านได้กล่าวสืบต่อกันมาว่ามีฤๅษี 6 ตน ซึ่งแต่ละคนได้ค้นคว้าตัวยา โดยบังเอิญตัวแต่ละอย่างนั้นมีสรรพคุณรักษาโรค และสมุฏฐานต่างๆได้ ซึ่งมีประวัติดังนี้
ฤๅษีตนหนึ่งชื่อ “ปัพพะตัง” บริโภคซึ่งผลดีปลี เชื่อว่า อาจจะระงับอชิณโรคได้ (แพ้ของแสลง)
ฤๅษีตนหนึ่งชื่อ “อุธา” บริโภคซึ่งรากช้าพลู เชื่อว่า อาจจะระงับซึ่งเมื่อยขบได้
ฤๅษีตนหนึ่งชื่อ “บุพเทวา” บริโภคซึ่งเถาสะค้าน เชื่อว่า อาจระงับเสมหะและวาโยได้
ฤๅษีตนหนึ่งชื่อ “บุพพรต” บริโภคซึ่งรากเจตมูลเพลิง เชื่อว่า อาจจะระงับโรคอันบังเกิดแต่ดีอันทำให้หนาวและเย็นได้
ฤๅษีตนหนึ่งชื่อ “มหิทธิธรรม” บริโภคซึ่งเหง้าขิง เชื่อว่า อาจระงับตรีโทษได้
ฤๅษีตนหนึ่งชื่อ “มุรทาธร” เป็นผู้ประมวลสรรพยาทั้งหมดนี้เข้าด้วยกัน ให้ชื่อว่า เบญจกูลเสมอภาค เชื่อว่า ยาเบญจกูลนี้ อาจระงับโรคอันบังเกิดแก่ ทวัตติงสาการ คือ อาการ 32 ของร่างกายมีผมเป็นต้นและมันสมองเป็นที่สุด และบำรุงธาตุทั้ง 4 ให้บริบูรณ์
ตัวยาแต่ละตัวในเบญจกูล ใช้เป็นยาประจำธาตุได้ดังนี้
ดอกดีปลี ประจำธาตุดิน (ปถวีธาตุ)
รากช้าพลู ประจำธาตุน้ำ (อาโปธาตุ)
เถาสะค้าน ประจำธาตุลม(วาโยธาตุ)
รากเจตมูลเพลิง ประจำธาตุไฟ(เตโชธาตุ)
เหง้าขิง ประจำทวารของร่างกาย (อากาศธาตุ)
Benjakul is an ancient herbal formulation that is most commonly used in Traditional Thai medicine. Its uniqueness is based on the fact that it includes all the 5 elements present in the human body, namely : Earth, Water, Air, Fire and Ether.
According to ancient texts, there were 5 hermits, each of whom had researched one herb, and the sixth hermit combined all the 5 herbs into the *Benjakul formulation.
*Note: Benja comes from the Sanskrit word meaning Five)
No. | ชื่อฤาษี Name of Hermit | บริโภค Consumed |
เชื่อว่าระงับ Can treat |
Element |
1 | Pappatang | Akhinrog ( different diseases from consuming unwholesome food) | Earth 20 | |
2 | Utha | Chaplu Root รากช้าพลู | Fatigue | Water 12 |
3 | Buptheva | Sakhan Vine เถาสะค้าน | Mucus and Excess Air | Air 6 |
4 | Buphrot | Chetmulpleung Root รากเจตมูลเพลิง | Bile related health issues | Fire 4 |
5 | Mahititham | Ginger Rhizome เหง้าขิง | All 3 doshas | Ether 10 |
6 | Murathathon | Benjakul | Treats Tawattingsakarn: 32 symptoms of the body arising from the four elements. |